دریافت شماره و راهنمایی : 
فوتبال تنها یک بازی نیست. داستانی پر از شور، افتخار، چالش و تعلق است که از دل تاریخ باشگاه ها و قلب هوادارانش سرچشمه می گیرد. در این میان، تاریخچه باشگاه سپاهان اصفهان یکی از جذاب ترین و پرفراز و نشیب ترین این داستان ها را در خود جای داده است. سپاهان، نامی آشنا برای هر علاقه مند به فوتبال ایران، تیمی است که سال ها با بازی های درخشان و افتخارات متعدد، جایگاه ویژه ای در فوتبال کشور به دست آورده است.
در این مقاله از آرجان کیت، به بررسی تاریخچه باشگاه سپاهان اصفهان خواهیم پرداخت تا بیشتر با این تیم آشنا شوید.
بنیانگذاری و شکل گیری باشگاه سپاهان
داستان شکل گیری باشگاه سپاهان به مهر ماه سال ۱۳۳۲ بازمی‌گردد. در آن سال، محمود حریری، بازیکن برجسته تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه شاهین تهران، با هدف ایجاد یک تیم قدرتمند در شهر اصفهان، بذر این باشگاه را کاشت. نام اولیه این باشگاه، “شاهین” بود و این انتخاب به دلیل الگویی بود که حریری از مکتب باشگاه شاهین تهران الهام گرفته بود. در واقع، این باشگاه به عنوان شعبه‌ای از شاهین تهران در اصفهان آغاز به کار کرد.
سپاهان در اوایل فعالیت خود، به سرعت توانایی هایش را نشان داد. این تیم در سال ۱۳۴۲ به عنوان نماینده اصفهان در مسابقات قهرمانی ایران در تهران حاضر شد و پس از تساوی ۱-۱ با تیم تهران، عنوان قهرمانی را از آن خود کرد. اما تحولات در فوتبال ایران منجر به تغییراتی برای این باشگاه شد. در سال ۱۳۴۶، باشگاه اصلی شاهین تهران منحل شد و شاهین اصفهان نیز برای جلوگیری از انحلال، مجبور به تغییر نام شد. اینچنین بود که نام “سپاهان”، برگرفته از یکی از نام های باستانی شهر اصفهان، برای این باشگاه انتخاب شد و از آن پس، این تیم با نامی که ریشه ای عمیق در تاریخ و فرهنگ اصفهان داشت، به فعالیت خود ادامه داد.
تاریخچه اولیه باشگاه سپاهان
در سال های اولیه پس از این تغییر نام، سپاهان با قدرت چشمگیری در مسابقات باشگاه های اصفهان ظاهر شد. این تیم تا سال ۱۳۵۰، چهارده بار عنوان قهرمانی باشگاه های اصفهان را کسب کرد که نشان دهنده تسلط بلامنازع آنها در فوتبال استان بود. در همین سال (۱۳۵۰)، سپاهان به عنوان نماینده اصفهان در مسابقات انتخابی لیگ شرکت کرد و پس از غلبه بر استقلال اهواز در فینال، جواز صعود به جام منطقه‌ای ایران را به دست آورد. این لیگ در آن زمان بالاترین سطح فوتبال ایران محسوب می شد و سپاهان در اولین حضور خود در میان هشت تیم، به مقام پنجم رسید. این سال برای سپاهان با اولین سفر خارجی آنها نیز همراه بود؛ جایی که در تورنمنت چلنج شیپ هند به مقام نایب قهرمانی دست یافتند.
با وجود این موفقیت ها، برای شرکت در لیگ تخت جمشید، تیم ذوب آهن اصفهان به دلیل امکانات بیشتر انتخاب شد و سپاهان مجبور به حضور در لیگ دسته دوم شد. اما این مسئله مانع از پیشرفت آنها نشد. سپاهان قهرمان لیگ دسته دوم شد و راهی جام تخت جمشید گردید. این تیم در چهار دوره متوالی (از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶) در جام تخت جمشید حضوری فعال داشت.
دهه های تحول و ورود حامیان قدرتمند
در دهه ۱۳۶۰، تاریخچه باشگاه سپاهان با چالش هایی همراه بود. این تیم زیر سایه تیم تازه ظهور کرده تام اصفهان قرار گرفت. در این دوره، مسعود تابش رهبری تیم را بر عهده داشت. با آغاز مسابقات لیگ، سپاهان همواره یکی از تیم های حاضر در بالاترین سطح فوتبال ایران بود. فعالیت های فرهنگی و ورزشی باشگاه تا اوایل دهه ۱۳۷۰ ادامه یافت تا اینکه به دلیل تغییرات اقتصادی و با در نظر گرفتن حفظ نام و اعتبار سپاهان، این باشگاه از سال ۱۳۷۲ تحت حمایت و مدیریت کارخانه سیمان سپاهان قرار گرفت. این حمایت مالی تا سال ۱۳۷۹ ادامه داشت.
اما تغییرات اقتصادی کشور و عرضه سهام کارخانه سیمان سپاهان دیزیچه در بورس، باعث شد تا سهامداران جدید تمایلی به باشگاه داری نداشته باشند. این اتفاق منجر به یک نقطه عطف مهم در تاریخچه باشگاه سپاهان شد: در تابستان سال ۱۳۷۹، امتیاز باشگاه به مجتمع فولاد مبارکه اصفهان واگذار گردید و نام باشگاه به “فولاد مبارکه سپاهان” تغییر پیدا کرد. از آن زمان، فولاد مبارکه به عنوان مالک اصلی این باشگاه شناخته می شود. قابل ذکر است که سپاهان به عنوان یکی از باشگاه های ایران با دو سرمایه گذار نظامی و دولتی شناخته می شود. این حمایت های قدرتمند، زمینه را برای اوج گیری و کسب افتخارات بزرگ در دهه های بعدی فراهم آورد.
نقطه عطف و درخشش در لیگ برتر خلیج فارس
دهه ۱۳۸۰، دوران طلایی در تاریخچه باشگاه سپاهان محسوب می شود. این تیم اولین دوره لیگ برتر را در سال ۱۳۸۰-۸۱ با مربیگری استانکو پوکله پوویچ آغاز کرد که اولین مربی خارجی سپاهان در لیگ برتر بود. اما نقطه عطف بزرگ در دومین دوره لیگ حرفه ای (۸۲-۸۱) رقم خورد. جایی که سپاهان تحت هدایت فرهاد کاظمی، در پنجاهمین سال تاسیس خود، موفق شد به عنوان اولین تیم غیر تهرانی، جام قهرمانی لیگ برتر را بالای سر ببرد. این قهرمانی، به سلطه بلامنازع تیم های استقلال و پرسپولیس پایان داد و سپاهان را به پرچمدار فوتبال شهرستان ها تبدیل کرد.
سپاهان با دو قهرمانی پیاپی زیر نظر امیر قلعه نویی و یک قهرمانی دیگر با زلاتکو کرانچار، برای سومین سال متوالی و چهارمین بار لیگ برتر را فتح کرد. این سه قهرمانی متوالی، به “هتریک قهرمانی” معروف شد و سپاهان را به تنها باشگاهی در تاریخچه لیگ‌های فوتبال ایران تبدیل کرد که موفق به کسب چنین رکوردی شده است.
سپاهان در فصل ۹۳-۹۴ با وجود اختلاف هفت امتیازی با صدر، با شش برد پیاپی و هدایت حسین فرکی قهرمان شد و پنجمین جام لیگ برتر خود را کسب کرد. با این عنوان، سپاهان پرافتخارترین تیم تاریخ لیگ برتر ایران شد.
حضور پررنگ سپاهان در عرصه بین المللی
تاریخچه باشگاه سپاهان فقط به داخل ایران محدود نمی‌شود. این باشگاه در عرصه قاره ای و جهانی نیز نامی برای خود دست و پا کرده است. اوج درخشش بین المللی سپاهان در سال ۲۰۰۷ میلادی بود. این تیم با ارائه بازی های فوق العاده و درخشش بازیکنانی مانند عماد رضا، عبدالوهاب ابوالهیل، هادی عقیلی و محمود کریمی، موفق به صعود به دیدار پایانی لیگ قهرمانان آسیا شد.
سپاهان پس از نایب قهرمانی در آسیا، برای نخستین بار در تاریخ فوتبال ایران جواز حضور در جام باشگاه های جهان را گرفت. این اتفاق به دلیل میزبانی ژاپن بود که نماینده اش اوراوا ردز همزمان قهرمان آسیا شده بود و سپاهان به عنوان نایب قهرمان در کنار آنها به رقابت ها راه یافت.
همچنین، بازیکنان سپاهان در ادوار مختلف جام جهانی فوتبال نیز حضور داشتند. بهرام مودت و محمد علی شجاعی در جام جهانی ۱۹۷۸. رسول خطیبی و محرم نویدکیا در جام جهانی ۲۰۰۶ و احسان حاج صفی و رحمان احمدی نیز در جام جهانی ۲۰۱۴ افتخارآفرینی کردند.
زمین های تمرین تیم سپاهان
تاریخچه باشگاه سپاهان با چندین ورزشگاه و زمین تمرین گره خورده است. در سال های نخست فعالیت، سپاهان بازی های خود را در ورزشگاه تختی اصفهان (معروف به باغ همایون) و ورزشگاه ۲۲ بهمن برگزار می کرد.
سپس، در سال ۱۳۸۱، فاز اول ورزشگاه چند منظوره نقش جهان با ظرفیت ۷۵,۰۰۰ تماشاگر در اصفهان به بهره برداری رسید و سپاهان اولین قهرمانی لیگ برتر خود را در این ورزشگاه جشن گرفت. اما ورزشگاه نقش جهان در سال ۱۳۸۵ برای ساخت فاز دوم تعطیل شد و سپاهان حدود ۹ سال، مسابقات خانگی خود را در ورزشگاه فولادشهر اصفهان، که زمین اختصاصی باشگاه ذوب آهن بود، برگزار کرد. حتی بازی رفت فینال لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۰۷ نیز در ورزشگاه فولادشهر برگزار شد. بالاخره در ۱۲ آبان ۱۳۹۵، پروژه تکمیل ورزشگاه نقش جهان به پایان رسید و سپاهان دو روز پس از افتتاحیه، فعالیت رسمی ورزشی خود را در این ورزشگاه آغاز کرد. این ورزشگاه اکنون به عنوان ورزشگاه خانگی باشگاه فوتبال سپاهان شناخته می شود.
در مورد زمین های تمرین، سپاهان در سال های اولیه، تمرینات خود را در مجموعه اختصاصی صفائیه مبارکه یا آرارات اصفهان انجام می داد. در سال ۱۳۸۸، شرکت فولاد مبارکه اقدام به ساخت مجموعه ورزشی کرد و مجموعه ورزشی-تفریحی فردوس را از شرکت پلی اکریل اصفهان خریداری و با اعمال تغییراتی در امکانات آن، آن را برای تمرینات تیم سپاهان مورد استفاده قرار داد.
بازیکنان نامدار و ماندگار فوتبال سپاهان
در طول تاریخچه باشگاه سپاهان، بازیکنان بزرگی در این تیم توپ زده اند که هر کدام به نوعی به افتخارات این باشگاه افزوده اند. نام هایی مانند سید مهدی رحمتی، خسرو حیدری، محرم نویدکیا، هادی عقیلی، سید جلال حسینی، حسین پاپی، محسن بنگر، احسان حاج صفی، رسول خطیبی، محمود کریمی، ادموند بزیک و عماد محمد رضا از جمله بازیکنان برجسته و تاثیرگذار در تاریخ این باشگاه هستند. محرم نویدکیا، به ویژه، با حدود دو دهه فعالیت در این تیم و بازی تنها برای سپاهان در ایران، به عنوان یکی از وفادارترین و پرافتخارترین بازیکنان این باشگاه شناخته می شود. او با پنج قهرمانی لیگ برتر و چهار قهرمانی جام حذفی، یکی از پر افتخارترین بازیکنان لیگ ایران است.
باشگاه سپاهان با القاب متعددی مانند “شیرهای زرد“، “طوفان زرد آسیا“، “زرد طلایی” و “طلایی پوشان اصفهان” شناخته می شود. نمادهایی مانند “گل آفتاب گردان” و “خورشید” نیز همواره با این باشگاه همراه بوده اند. در مرداد ۱۳۸۹، باشگاه به طور رسمی “شیر زرد” را به عنوان نماد خود انتخاب کرد. این نماد، با توجه به فرهنگ ملی و اسلامی ایرانیان، نماد قدرت، عزت و صلابت جاویدان است و باشگاه سپاهان نیز اعلام کرده که به یمن داشتن ورزشکاران و مجموعه ای که این ویژگی ها را به کرات نشان داده اند، رسماً شیر را به عنوان کاراکتر خود معرفی کرده است.
اهمیت این باشگاه در اصفهان به حدی است که دوم آبان ماه در تقویم ورزشی به عنوان “روز سپاهان” شناخته می شود. این تاریخ به مناسبت قطعی شدن حضور تیم فوتبال فولاد مبارکه سپاهان در مسابقات معتبر جام باشگاه های جهان در سال ۱۳۸۶ انتخاب شده است.
رقابت های مهم و شهرآوردهای این تیم
تاریخچه باشگاه سپاهان همچنین شامل رقابت های جذابی با دیگر تیم هاست. شهرآورد اصفهان که بین تیم های همشهری سپاهان و ذوب آهن برگزار می شود، از حساسیت بالایی برخوردار است و همواره یکی از مهم ترین شهرآوردهای فوتبال ایران به شمار می آید. آغاز این شهرآورد به دهه ۱۳۵۰ بازمی‌گردد.
رقابت سپاهان با استقلال تهران نیز از دیرباز جذاب و دیدنی بوده و در حال حاضر این دیدار در لیگ برتر برای هر دو تیم و هواداران آنها از جذابیتی خاص و حساسیت بالایی برخوردار است.
همچنین، با وجود اینکه ریشه های هر دو باشگاه پرسپولیس و سپاهان به باشگاه شاهین بازمی‌گردد، در گذشته بازی های این دو تیم هماوردی محسوب نمی شد. اما با آغاز لیگ برتر خلیج فارس و قهرمانی باشگاه های اصفهانی در جام های فوتبال ایران، اهمیت بازی های رو در روی باشگاه های اصفهان و تهران افزایش یافت. پس از نبرد قهرمانی پرسپولیس و سپاهان در جام حذفی ۸۵-۱۳۸۴ و لیگ برتر ۸۷-۱۳۸۶، این حساسیت دوچندان شد، به گونه ای که هم اکنون این هماوردی از مهم ترین بازی های دو باشگاه در هر فصل است.
سخن پایانی
باشگاه فوتبال سپاهان با پشتوانه دهه ها فعالیت مستمر، افتخارات فراوان و هواداران پرشور خود، جایگاهی فراموش نشدنی در فوتبال ایران دارد. از بنیانگذاری متواضعانه تا رسیدن به اوج قهرمانی های داخلی و حضور در صحنه های جهانی، تاریخچه باشگاه سپاهان نمادی از تلاش، پشتکار و عشق به فوتبال است. این باشگاه نه تنها یک تیم فوتبال، بلکه بخشی از هویت و افتخار شهر اصفهان و همه ایرانیان است.
برای هواداران واقعی که با هر گل سپاهان به وجد می آیند و با هر پیروزی این تیم جشن می گیرند، پوشیدن کیت تیم سپاهان بیش از یک لباس ورزشی است؛ نمادی از تعلق، وفاداری و افتخار به تیمی است که سال هاست قلب ها را تسخیر کرده است. ما در آرجان کیت، با افتخار امکان دسترسی به این نمادهای هواداری را برای شما فراهم می کنیم تا همیشه بتوانید حمایت خود را از طوفان زرد آسیا نشان دهید. بیایید با هم، این تاریخچه باشگاه سپاهان پر افتخار را زنده نگه داریم و برای موفقیت های آینده‌اش آرزوی موفقیت کنیم.
