در میان انبوه رنگها و طرحهای نقش بسته بر مستطیل سبز، پیراهن سرخ پرسپولیس داستانی فراتر از یک لباس عادی ورزشی را روایت میکند. هر تار و پود آن، گواهی است بر شور و اشتیاق میلیونها هوادار و هر طرح، بازتابی از تاریخ پر فراز و نشیب این باشگاه پرافتخار است. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که این لباسهای نمادین، چگونه و در چه مسیری به دست بازیکنان و هواداران رسیدهاند؟
“تاریخچه تولید کیت پرسپولیس” سفری است در گذر زمان از اولین پیراهنهای ساده تا طرحهای مدرن امروزی. این مقاله از آرجان نه تنها به بررسی تحولات ظاهری کیتهای پرسپولیس میپردازد؛ بلکه به کنکاش در پسِ پردهی این تغییرات و تاثیر عوامل مختلف از جمله مد، تکنولوژی و اسپانسرهای گوناگون بر طراحی و تولید آنها میپردازد؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.
تاریخچه پیراهن ورزشی تیم پرسپولیس و دورههای مختلف آن
تاریخچه تولید کیت پرسپولیس به سالهای اولیه تشکیل این باشگاه در دهه 1340 باز میگردد. در آن زمان فوتبال ایران به عنوان یک ورزش نوپا در حال شکل گیری بود. در این دوره کیتهای تیمهای فوتبال معمولاً از لباسهای ساده و بدون طراحی خاصی تشکیل میشدند که بیشتر جنبه عملی و کاربری داشتند تا جنبه زیبایی شناختی. کیتهای ابتدایی پرسپولیس معمولاً در رنگهای قرمز ساده و با استفاده از پارچههای معمولی تولید میشدند؛ که هنوز استانداردهای امروزی در زمینه طراحی و کیفیت در آنها وجود نداشت.
در آن زمان بیشتر تولیدات کیت تیمهای ایرانی توسط کارگاههای داخلی صورت میگرفت. پرسپولیس نیز در سالهای نخستین فعالیت خود از کیتهایی با طراحیهای ابتدایی و متناسب با امکانات محدود آن دوره استفاده میکرد. استفاده از رنگ قرمز که امروزه به نماد اصلی پرسپولیس تبدیل شده است؛ از همان آغاز مورد توجه قرار گرفت. این انتخاب رنگ نه تنها به هویت تیم کمک کرد؛ بلکه به طور غیرمستقیم تأثیر زیادی در ایجاد یک برند ورزشی قدرتمند داشت.
با گذشت زمان و رشد تیم پرسپولیس، این باشگاه نیاز به کیتهای حرفهای تری داشت. اما در دهههای ابتدایی به دلیل محدودیتهای اقتصادی و صنعتی، کیتها همچنان از کیفیت و طراحیهای سادهای برخوردار بودند. با این حال همین کیتهای ابتدایی بخش مهمی از هویت پرسپولیس را در آغاز راه خود به وجود آوردند و برای هواداران این تیم همیشه یادآور دوران اولیه حضور در عرصههای ملی و بین المللی خواهند بود.
تحول طراحی و کیفیت کیتهای پرسپولیس
در دهه ۱۳۵۰ با رشد روزافزون فوتبال در ایران و پیشرفتهای اقتصادی و صنعتی، تیم پرسپولیس به تدریج به سمت استفاده از کیتهای حرفهای و با کیفیت رفت. در این دوره نخستین تغییرات جدی در طراحی و تولید پیراهنهای تیم به وقوع پیوست. واردات تجهیزات ورزشی از کشورهای خارجی به ویژه اروپا، به باشگاهها این امکان را داد که از مدلهای پیشرفته تری بهره مند شوند. در این دوران پرسپولیس نخستین کیتهایی با طراحیهای پیچیدهتر و استفاده از تکنولوژیهای جدید در تولید پارچهها را به دست آورد.
این تغییرات نه تنها کیفیت لباسها را افزایش داد؛ بلکه به برندینگ باشگاه کمک شایانی کرد. پیراهنهای قرمز تیم که به سرعت در میان هواداران شناخته میشد؛ اکنون نه تنها نماد پرسپولیس بلکه نماد قدرت و حرفهای بودن این باشگاه در سطح ایران و حتی آسیای غربی گردید.
ایجاد تنوع در طراحی پیراهنهای پرسپولیس از چه سالی شروع شد؟
در نخستین سالهای دهه ۶۰ پیراهن تیم پرسپولیس همچنان با استفاده از رنگهای قرمز و سفید طراحی میشد. این لباسها معمولاً با پیراهن قرمز و آستینها و یقه سفید به نمایش در میآمدند؛ که دور یقه و آستینها به سه خط قرمز رنگ ختم میشد.
با گذشت زمان و در اواسط دهه ۶۰ طراحی پیراهنها تغییرات زیادی را تجربه کرد. یکی از جالب ترین تغییرات، طراحی پیراهن در سال ۱۳۶۶ بود که دارای یک خط عرضی بزرگ در میانه پیراهن قرمز رنگ بود. این طرح یکی از متفاوت ترین لباسهایی بود که تیم پرسپولیس در این دوران استفاده کرد.
در سالهای پایانی دهه ۶۰ پرسپولیس تغییرات متعددی را در طراحی پیراهنهای خود تجربه کرد. پیراهنهای تیم گاهی تمام قرمز میشد و در مقاطعی دیگر طراحان لباس پرسپولیس خطوط و المانهای مختلفی به آن اضافه میکردند. این تحولات در طراحی پیراهنهای تیم پرسپولیس در دهه ۶۰ نشان دهنده تلاش باشگاه برای ایجاد تنوع در لباسهای تیم و همچنین انعطاف پذیری در برابر تغییرات مد و نیازهای مختلف بود.
دروهای پرفراز و نشیب از تاریخچه تولید کیت پرسپولیس
دهه هفتاد شمسی بی تردید دورهای پرفراز و نشیب برای پیراهنهای پرسپولیس بود. با آغاز ریاست امیر عابدینی در سال 1372 شاهد تغییرات چشمگیری در طراحی لباسهای این تیم بودیم. یکی از برجسته ترین این تغییرات استفاده از رنگ مشکی در کنار رنگ سنتی قرمز بود که تنوع جدیدی را به لباسهای پرسپولیس اضافه کرد.
علاوه بر رنگ مشکی در نیمه دوم این دهه، طراحان لباس پرسپولیس به آزمایش طرحهای مختلف و نوآورانه پرداختند. این آزمایشها منجر به خلق طرحهای متنوعی شد که هر کدام به نوعی بازتابی از روحیهی پویای آن دوران بودند.
تغییرات طراحی و تبلیغات در پیراهنهای پرسپولیس
در اوایل دهه ۸۰ و با آغاز اولین دوره لیگ برتر فوتبال ایران، تیم پرسپولیس تحت مربیگری علی پروین تغییرات قابل توجهی در طراحی پیراهنهای خود داشت. یکی از ویژگیهای برجسته لباسهای این دوره بدون شک استفاده از پیراهنهای قرمز رنگ با سر آستینهای سفید بود که یک تبلیغ بزرگ با رنگ سفید در وسط پیراهن به چشم میخورد. این طراحی نمایانگر شروع دورهای جدید در تاریخچه پیراهن ورزشی پرسپولیس بود؛ جایی که تبلیغات به بخش جدایی ناپذیر لباسها تبدیل شد.
در دوره دوم لیگ برتر، تبلیغ موجود بر روی لباس تغییر کرد و از وسعت رنگ سفید در قسمت میانی لباس کاسته شد. با این حال طرح کلی لباس همچنان حفظ شد و رنگ قرمز در کنار سرآستینهای سفید باقی ماند. در سومین دوره لیگ برتر، تیم پرسپولیس به استفاده از پیراهنهای تمام قرمز رنگ روی آورد که این تغییر به ویژه به سبب سادگی و شفافیت طرحهای جدید، مورد توجه قرار گرفت.
در دوره چهارم رقابت های لیگ برتر، پیراهنهای پرسپولیس تغییرات دیگری را تجربه کردند. در این دوره پیراهن قرمز با دو خط مشکی و سفید در قسمت سر آستین راست طراحی شد که طرحی متفاوت و تازه در تاریخ لباسهای پرسپولیس بود. ششمین دوره لیگ برتر با یکی از جالب ترین و خاص ترین طراحیها در تاریخچه تولید کیت پرسپولیس همراه بود. در این دوره تیم پرسپولیس از لباسهای راه راه قرمز و سفید استفاده کرد که طرحی جذاب و متفاوت نسبت به سالهای گذشته بود. این لباسها در عین سادگی، حس نوآوری و تغییر را به نمایش گذاشتند.
در دوره هفتم لیگ برتر پرسپولیس با پیراهنهای قرمز با سر آستینهای سفید و مشکی به میدان رفت و در این لباسها تحت هدایت افشین قطبی قهرمانی خود را جشن گرفت. این دوره از لیگ برتر نه تنها از نظر عملکرد تیم، بلکه از نظر طراحی لباسها نیز یکی از دورههای پرحاشیه و خاطره انگیز در تاریخ باشگاه بود.
دوران فعلی کیتهای پرسپولیس
در دوران فعلی طراحی پیراهنهای تیم پرسپولیس به طور چشمگیری تغییر کرده و به سمت استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و مواد با کیفیت تر حرکت کرده است. در این دوره باشگاه پرسپولیس همکاریهای مختلفی را با برندهای معتبر جهانی داشته است. این همکاریها موجب شده تا پیراهنهای تیم نه تنها از نظر کیفیت و طراحی بلکه از لحاظ استانداردهای بین المللی نیز در سطح بالاتری قرار گیرد.
پیراهنهای جدید پرسپولیس در دوران فعلی با استفاده از تکنولوژیهای نوین در تولید پارچهها و طراحیهای به روز، به یک لباس ورزشی کاملاً حرفهای تبدیل شدهاند. طراحیهای مدرن شامل جزئیات دقیقی همچون الگوهای پیچیده، خطوط شیک و تلفیق رنگهای جدید مانند ترکیب رنگ قرمز با سایههای تیرهتر یا مشکی به ویژه در آستینها و سرآستینها مشاهده میشود.
جمع بندی
از پیراهنهای سادهی دهه 40 تا طراحیهای مدرن و فناورانه امروزی، هر دوره از تاریخچه تولید کیت پرسپولیس، داستانی منحصر به فرد را روایت میکند. این سفر در گذر زمان نشان میدهد که چگونه عوامل مختلفی از جمله تحولات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، پیشرفتهای تکنولوژیکی، اسپانسرها و سلیقه هواداران بر طراحی و تولید پیراهنهای پرسپولیس تاثیر گذاشتهاند.
با تکیه بر تکنولوژیهای پیشرفته، طراحیهای نوآورانه و حمایت بیدریغ هواداران، پیراهن سرخ پرسپولیس همچنان به عنوان یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین لباسهای ورزشی در ایران و آسیا، درخشندگی خود را حفظ خواهد کرد. این لباس فراتر از یک پوشش، روایتگر داستانی است که در قلب هر هوادار پرسپولیس نقش بسته و نسل به نسل منتقل میشود.